Stroom in je tuin

minuten lezen

Als je schakelmateriaal buiten wilt installeren, moet je letten op veiligheid en op hoe lang het meegaat. Je hebt schakelmateriaal nodig met een IP-waarde van IP44 of hoger. En als je stroom achter in je tuin wilt, moet je een kabel aanleggen. Onder de grond is dan het mooist...

Wat is IP44 en waarom is het belangrijk?

De IP-waarde vertelt hoe goed een elektrisch apparaat beschermd is tegen stof en water. Het eerste cijfer gaat over bescherming tegen stof, het tweede cijfer over bescherming tegen water. Een IP44-classificatie betekent dat het apparaat beschermd is tegen voorwerpen groter dan 1 mm en tegen water dat spat uit alle richtingen. Voor gebruik buiten is dit belangrijk om veilig te blijven werken.

Spatwaterdicht en spuitwaterdicht

IP44 schakelmateriaal is niet waterdicht, maar wel plensdicht. Dit betekent dat het tegen flinke regen kan. Verwacht je dat je schakelmateriaal in zwaar weer terechtkomt? Kies dan voor een hogere beschermingsgraad. IP55 is bijvoorbeeld sproeiwaterdicht en kan tegen een tuinslang. Zoek voor de plaatsing van je schakelmateriaal buiten een beschutte plek, bijvoorbeeld onder een afdak. Verwacht je dat je schakelmateriaal met veel water in aanraking komt, bijvoorbeeld omdat je vijver overstroomt? Kies dan IP67 of beter (dompeldicht).

IP23 houdt regen tegen. (Werkt nog goed als er water op komt (10 liter per minuut) vanuit hoeken tussen -60° en 60°.)
IP44 houdt spatwater tegen. (Werkt nog goed als er water op komt (10 liter per minuut) vanuit hoeken tussen -60° en 60°.)
IP55 houdt sproeiwater tegen. (Werkt nog goed als er water op gespoten wordt (12,5 liter per minuut) vanuit alle hoeken.)
IP66 houdt water tegen en is beschermd tegen stof. (Werkt nog goed als er water op gespoten wordt (12,5 liter per minuut) vanuit alle hoeken.)
IP67 houdt water en stof helemaal tegen. (Er komt geen water binnen als het 30 minuten op 1 meter diepte onder water ligt.)
IP68 werkt onder waterdruk en houdt stof helemaal tegen. (Blijft werken diep onder water, onder bepaalde voorwaarden.)

Soorten schakelmateriaal voor buiten

Er zijn verschillende soorten schakelmateriaal voor buiten. In de meeste gevallen wordt gekozen voor spatwaterdicht opbouw-schakelmateriaal. Kies de juiste beschermingsgraad met het overzicht hierboven. Voor de verschillende functies en het uiterlijk kun je bij deze grote merken zoeken naar jouw stijl:

1. Wandcontactdozen (stopcontacten)

Buitenstopcontacten zijn speciaal gemaakt om tegen het weer te kunnen. Ze hebben meestal een klapdeksel om de contacten te beschermen tegen vocht en vuil. Sommige modellen hebben een afsluitbaar deksel voor extra veiligheid en om diefstal te voorkomen. Je kunt IP44-buitenstopcontacten kopen bij alle grote merken. Ze zijn er in verschillende kleuren en stijlen, zodat ze passen bij je buitenruimte.

2. Schakelaars

Buitenschakelaars zijn gemaakt om verlichting en andere elektrische apparaten buiten te bedienen. Je kunt kiezen uit verschillende soorten, zoals enkelpolig, tweepolig, wissel- en serieschakelaars. Deze schakelaars hebben een stevige behuizing en afdichtingen om te beschermen tegen vocht en stof. Alle grote merken hebben spatwaterdicht schakelmateriaal dat geschikt is voor buiten.

3. Combinatie-eenheden

Deze units combineren een stopcontact en een schakelaar in één behuizing. Dit is handig voor bijvoorbeeld tuinverlichting of buitenkeukens. Ze zijn ontworpen om ruimte te besparen en bieden een complete oplossing voor buitengebruik. Bijna alle merken hebben ten minste een schakelaar-stopcontactcombinatie in het assortiment, naast elkaar of boven elkaar. De serie Ocean van Busch-Jaeger heeft ook drievoudig opbouw schakelmateriaal.

4. RJ45 en COAX aansluitingen

Je kunt ook buiten TV kijken. Voetbal bijvoorbeeld! Je hebt dan aan de ene kant een contactdoos nodig voor stroom, en aan de andere kant een contactdoos voor netwerk of COAX. Hoewel veel TV-abonnementen een ontvanger hebben met wifi, is dat lang niet altijd zo. Dan heb je buiten een aansluiting nodig voor kabel of internet, afhankelijk van je aanbieder. Berker heeft een aantal oplossingen in hun serie W1 en Kopp heeft een spatwaterdichte datacontactdoos in de Electric Blue-serie.

5. E-bike oplaadstations

Steeds meer mensen hebben een elektrische fiets of fatbike. Die moet natuurlijk opgeladen worden. Vanwege het gevaar dat een accu spontaan kan ontbranden – of zelfs ontploffen – tijdens het opladen, is het verstandig om dat buiten te doen, of in je schuur. Dan heb je dus een spatwaterdicht stopcontact nodig. Je vindt speciaal daarvoor bedoelde stopcontacten in de Hydro-serie van Niko, in de WG 800-serie van JUNG en in de Ocean-serie van Busch-Jaeger. Ze zijn heel herkenbaar door het groene deksel. Ze zijn ook verkrijgbaar met een slot, zodat niemand zijn fiets stiekem kan opladen met jouw stroom.

Het aanleggen van een grondkabel

Als je buitenverlichting of andere elektrische voorzieningen in de tuin wilt installeren, moet je vaak een grondkabel aanleggen. Een kabel boven de grond kan natuurlijk ook, maar onder de grond is mooier en veiliger. Bij Klusspullen.nl hebben we hiervoor de YMVKas en de XMVKas-kabel. Beide zijn heel geschikt voor gebruik onder de grond. De YMVK-kabel is iets dikker omdat deze een dikkere beschermlaag heeft. De "as"-toevoeging betekent dat de kabel een metalen bescherming heeft die de (rand)aarde vormt. De kabel is hiermee geschikt om direct in de grond te leggen. Het is belangrijk om de kabel diep genoeg onder de grond te leggen en deze te beschermen tegen een verdwaalde spade. Volgens de wet moet dat minimaal 50 cm zijn.

Behalve dat je moet inspannen om te graven, is dit eenvoudig te doen. Dat kun je gewoon zelf!

De gietmof: een waterdichte oplossing

Als je met één lengte kabel de plek van bestemming niet haalt, of je wilt onder de grond een aftakking maken naar twee verschillende eindpunten, dan heb je een lasdoos nodig. Een lasdoos die onder de grond ligt, noemen we een ondergrondse kabeldoos of kabelgrondmof. Omdat deze na het aansluiten vol wordt gegoten met kunsthars, noemen we het vaak een gietmof. Bij Klusspullen zijn verschillende gietmoffen te koop. We nemen de Attema gietmof als voorbeeld. Deze is speciaal gemaakt voor waterdichte verbindingen onder de grond. Het pakket bevat een kabeldoos, giethars, wartels en een kroonsteen of lasklem voor het verbinden van de kabels. Alles om je ondergrondse aansluitingen veilig te maken en te houden. De giethars zorgt ervoor dat er geen vocht bij de verbinding kan komen, waardoor de elektrische verbinding veilig en duurzaam is.

Stappenplan voor het aansluiten van de gietmof

Voorbereiding: Zorg dat je alle spullen bij de hand hebt, zoals de gietmof, kabels en gereedschap.
Schakel de spanning uit!
De temperatuur checken: Onder het vriespunt en boven de 35°C werkt de giethars niet goed.
Voorbereiden van de kabeldoos: Open de kabeldoos en bevestig de wartels in de gaten.
Aansluiten van de kabels: Strip de kabels, maak ze vetvrij en verbind ze met de meegeleverde kroonsteen of lasklem.
Mengen van de giethars: De giethars bestaat uit twee delen die in een zak zijn gescheiden door een strip. Haal de strip weg en kneed de zak 3-4 minuten om de delen te mengen.
Gieten van de hars: Knip de zak open en giet de hars voorzichtig in de kabeldoos. Zorg dat er geen luchtbellen ontstaan.
Afsluiten van de kabeldoos: Plaats de deksel op de kabeldoos en druk deze stevig aan. Doe het dopje op het ontluchtingsgaatje.
Ingraven van de kabeldoos: Nadat de hars hard is geworden, kun je de kabeldoos direct ingraven en onder spanning zetten.

De Attema AT2511 gietmof in ons voorbeeld is geschikt voor kabels met een dikte van 11 tot 17 mm en heeft een IP68-beschermingsgraad. Dit betekent dat de verbinding helemaal waterdicht is. Goed genoeg voor onder water, dus goed genoeg voor in de tuin. Dit maakt het een betrouwbare oplossing voor het verlengen of aftakken van grondkabels in de tuin.

Een video van Attema zelf over het gebruik van de ondergrondse kabeldoos.

En zoals altijd: Weet je het niet zeker? Schakel dan een elektricien in. Elektriciteit kan dodelijk zijn – neem geen risico!